تغییر نظام سیاسی در افغانستان اجتناب ناپذیر است!

دکتر مجیب‌الرحمان رحیمی:
تغییر نظام سیاسی در افغانستان اجتناب ناپذیر است!
تجربۀ پانزده ساله نشان داده است که نظام ریاستی انحصاری و متمزکز کنونی در افغانستان ناکام شده است و باید ساختار نظام ریاستی سیاسی متمرکز و انحصاری به پارلمانی غیرمتمرکز تبدیل شود.
دکتر مجیب‌الرحمان رحیمی، پژوهشگر در دانشگاه ایسکس-بریتانیا در کنفرانسی با ابراز این مطلب گفت که انحصار و تمرکز قدرت در پانزده سال پسین استبداد و خودکامگی را به بار آورده است.
در این کنفرانس که روز پنجشنبه (۲۱ اسد) به گونۀ مشترک از سوی کانون اصلاحات، جمعیت فکر و دانشگاه خورشید زیر عنوان “افغانستان و ضرورت تغییر ساختار نظام سیاسی” در کابل برگزار شده بود، صدها تن از استادان دانشگاه، دانشجویان، روزنامه‌نگاران و فرهنگیان اشتراک کرده بودند.
در آغاز برنامه، دکتر دلیلی معاون تدریسی دانشگاه خورشید ضمن خوش آمدید به مهمانان برنامه گفت که بحث درباره تغییر ساختار نظام سیاسی یک ضرورت است. او بر تغییر ساختار نظام کنونی تاکید کرد.
سپس، عبدالحفیظ منصور، عضو مجلس صحبت کرد و گفت که امروز مشخص خواهد شد چه نظامی به سودماست. او افزود: بسیاری از شخصیت هایی که از طرفداران آتشین نظام ریاستی بودند؛ امروزه بر اهمیت غیر متمرکزسازی نظام پی بردند. آنها با گذشت زمان متوجه شدند؛ تاریخ آموزگار خوبی است.
در ادامه، دکتر رحیمی سخنران اصلی برنامه که پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد خویش را دربارۀ ساختار نظام سیاسی افغانستان نگاشته است، پیشکش‌ جامعی را دربارۀ پیشینۀ نظام‌های سیاسی در افغانستان و جهان ارایه کرد و گفت که تغییر ساختار نظام متمرکز، بسته و انحصاری کنونی ضرورتی بنیادین و اجتناب‌ناپذیر است.
پژوهشگر دانشگاه ایسکس دربارۀ ساختار نظام سیاسی افغانستان گفت که قانون اساسی رییس‌جمهوری را پیش‌بینی کرده که از تمام صلاحیت و اقتدار یک شاه برخوردار است. صرف در قانون از شاه و سلطان نام برده نشده است؛ اما در عمل صلاحیت‌هایی‌که به رییس جمهوری واگذار شده، کمتر از یک شاه مستبد و تمامیت‌خواه نیست.
او اضافه کرد: بحث تغییر ساختار نظام سیاسی افغانستان در ده سال پسین به جدیت مطرح بوده و جامعه جهانی هم که روزگاری خواهان نظام متمرکز ریاستی بود، اکنون پی برده است که چنین ساختاری در جامعۀ ناهمگون افغانستان پاسخگو نبوده است.
آقای رحیمی خاطر نشان ساخت که در آغاز تشکیل حکومت موقت در افغانستان در سال ۲۰۰۱، به دلایلی بسیاری از چهره‌های سیاسی از نظام متمرکز ریاستی حمایت می‌کردند، اما به‌زودی پی بردند که چنین ساختاری در جامعۀ ناهمگون و چندپارچۀ افغانستان پاسخ نمی‌دهد. او از جریان‌هایی که در سال‌های پسین خواهان نظام غیرمتمرکز و حتا فدرالی در افغانستان بوده‌اند، نام برد و از این جریان‌ها خواست که در زمینۀ غیر متمرکزساختن نظام به تعهدات‌ و برنامه‌های شان پای‌بند بمانند و نظام پارلمانی غیر متمرکزِ یک مرحله‌یی را روی کار آورند.
دکتر رحیمی به تشکیل احزاب نیرومند دموکراتیک در افغانستان تأکید کرد و گفت که دموکراسی و پارلمان بدون احزاب فراگیر و مدرن معنایی ندارد و کشوری را سراغ نداریم که در آن دموکراسی بدون احزاب وجود داشته باشد.
در پایان این برنامه، دکتر مجیب‌الرحمان رحیمی به پرسش‌های شماری از اشتراک کنندگان برنامه پاسخ ارایه کرد.
متن کامل مقالۀ آقای رحیمی به زودی در صفحات الکترونیک کانون اصلاحات و کتابِ مجموعه مقالات جمعیت فکر به نشر می‌رسد.
کانون اصلاحات، هر هفته طی نشست‌هایی مباحث سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را به بحث می‌گیرد و تلاش می‌ورزد سهمی در باروری مباحثِ اکادمیک و دانشگاهی در جامعۀ افغانستان داشته باشد