دومین میزگرد تحلیلی کانون اصلاحات
بزرگان کندز و تحلیلگران مسایل نظامی معتقد هستند که جنگ در شمال کشور به ویژه در ولایت کندز، در نتیجۀ یک استراتژی و برنامهیی از پیش طرحشده، منتقل و متمرکز شده است.
کانون اصلاحات بروز یکشنبه (۱۸ میزان) میز گردی را زیر عنوان “عوامل و پیامد های فاجعۀ کندز” برگزار کرد. در این میز گرد ابعاد مختلف فاجعه جاری در کندز مورد بحث و بررسی همه جانبه قرار گرفت.
فضلکریم ایماق از فرماندهان جهادی پیشین و از چهره های متنفذ ولایت کندز در این میزگرد تحلیلی گفت که از پیش مشخص بود که کندز باردیگر با سقوط مواجه میشود، اما مسوولان در اداره محلی و پایتخت کشور به هشدار ها و نگرانی های موجود در این رابطه توجهی نکردند، تا اینکه مردم کندز بار دیگر با یک فاجعه روبرو شده است.
آقای ایماق افزود که پس از اشغال کندز توسط طالبان در ششم میزان ۱۳۹۴، ایجاب میکرد حکومت در استراتژی جنگی خویش در کل کشور به ویژه در ولایت کندز تغییراتی را به وجود میآورد.
این فرمانده جهادی با تشریح وضعیت کنونی کندز گفت که غفلت مقامهای محلی به ویژه نهادهای کشفی سبب شد که طالبان با جاسازی خویش در خانههای مردم خود را به داخل شهر برسانند. او اضافه کرد: طالبان در کندز پوشش اجتماعی دارند، اگر این پوشش وجود نداشته باشد، آنها تا شهرها رسیده نمیتوانند و همچنان قادر به ایستادگی و مقاومت در برابر نیروهای امنیتی نخواهند بود.
آقای ایماق تصریح کرد: این عقبۀ حمایتی یا به دلیل تعلقات و یا هم به دلیل نارضایتی مردم از حکومت شکل گرفته است.
فضلکریم ایماق سال پار از سوی حکومت در ترکیب هیأت حقیقتیاب رویداد کندز تعیین شده بود، اما او به دلایلی به همراهی هیأت حاضر نشد.
آقای ایماق اکنون میگوید که هیأت حقیقتیاب سال پار برای خاموشساختن اعتراضات مردم به کندز فرستاده شده بود. به همین دلیل، هیأت آنهایی را که در سقوط شهر تقصیر داشتند، مشخص نساخت. به گفتۀ او، هیأت باید روی افرادی که در سقوط کندز مقصر بودند، انگشت میگذاشت و خواهان مجازات مقامهای محلی میشد که در غایله سقوط کندز مقصر پنداشته شده بودند. بر عکس، به جای آنانیکه غفلت کرده بودند، گروه های خیزش مردمی مجازات و سرکوب گردیدند.
فضلکریم ایماق با اشاره به تفاوتهای جنگ امسال و پارسال کندز گفت که در ۱۳۹۴ برنامه این بود که زمینه انتقال گروههای شورشی به کشورهای آسیای میانه فراهم شود؛ اما امسال چنین نیست. او گفت که پارسال هیچ کسی انتظار نداشت کندز سقوط کند؛ اما امسال مشخص بود که ولایت بار دیگر سقوط میکند.
این فرمانده جهادی اضافه کرد: سال پار تعامل مقامات محلی برای سپردن کندز به دست طالبان به صورت برجسته مطرح میشد؛ اما در جنگ امسال این تعامل به صورت خفیف مطرح میگردد.
او خواهان بررسی دقیق و بیطرفانه در زمینۀ دست داشتن مقامات محلی در سقوط ولایت کندز شد و گفت که این رویداد قابل تأمل است و باید مشخص شود که چه عواملی در نا امنی و بیثباتی جاری در کندز و کل حوزه شمالشرق کشور دست اندرکار بوده است.
در این حال، جنرال جاوید کوهستانی آگاه نظامی، از نهادهای کشفی و استخباراتی کشور انتقاد کرد و گفت که از چند سال بدین طرف افراد “بیهویت” از مناطق قبایلی به شمال افغانستان انتقال داده شدند. اما این نهادها بیخبر بودند. او گفت که افراد “بیهویت” آمده از مناطق قبایلی در نا امنیهای شمال نقش دارند. آقای کوهستانی خاطر نشان ساخت که چند ماه پیش در سالنگ، چاریکار و گلبهار ولایت پروان دسته هایی از این گونه افراد مشخص و دستگیر شدند، اما مقامات مرکزی مداخله کردند و گفتند که آنها برای کار به شمال میرفتند.
او به مقایسۀ تعداد شورشیان طالب و نیروهای امنیتی در ولایت کندز پرداخت و گفت که شمار طالبان در جنگ کندز به ۱۸۰۰ نفر میرسد که در حدود ۶۰۰ تن آنها اتباع خارجی و عمدتاً پاکستانی هستند، اما شمار نیروهای امنیتی در این ولایت از ۸۰۰۰ تن تن بیشتر است.
او گفت که برعکس سال گذشته اتباع کشور های آسیای مرکزی در جنگ کنونی کندز دخالت ندارند. تروریستان آسیای مرکزی به ولایتهای بدخشان و زابل انتقال یافتهاند.
به گفتۀ جنرال کوهستانی، سقوط کندز سال پار یک درس بزرگ بود. چون نظام سیاسی زیر سوال رفت. اما به رغم موجودیت تشکیلات بزرگ نظامی و امنیتی در کندز، از این ولایت به درسی مدافعه صورت نگرفته است.
او با اشاره به بازار گرم قاچاق اسلحه در مناطق ناامن کشور گفت که در بیشتر موارد سلاح و مهمات نیرو های امنیتی در کندز، بغلان و هلمند به باند های قاچاق و گروه های تبه کار به فروش میرسد.
آقای کوهستانی افزود که بخشی از رهبری دولت ارادهیی برای مبارزه با افراطگرایی و تروریسم ندارد. او گفت در برخی موارد در سطح محلی والی، قوماندان امنیه و رییس امنیت در تبانی با رده های بالایی نظام اراده یی برای مبارزه و مقابله با جریان ها و دسته های افراط گرا و تروریست، از خود تبارز نمیدهند.
این آگاه نظامی، از نقش کشورهای منطقه و جهان در جنگ افغانستان سخن زد و گفت که جنگ هلمند، فراه و شمال افغانستان در دو برنامۀ جداگانه طرح شده است. به گفتۀ او، پاکستان جنگ هلمند و فراه را به خاطر برهمزدن روابط اقتصادی هند، افغانستان و ایران که از طریق بندر چابهار تأمین شده شعلهور ساخته و اما در جنگ شمال، عربستان و برخی از کشورهای دیگر از طریق پاکستان پول زرق میکند تا افراطگرایان تقویت شوند.
جنرال جاوید کوهستانی افزود که جنگ کنونی افغانستان با منافع کشورهای جهان گره خورده و هر کشور بر بنیاد منافع خویش در این جنگ عمل میکند. آقای کوهستانی با اشاره به پیشرفت تکنولوژی گفت که اگر امریکا بخواهد هر کسی را هدف قرار داده میتواند. او به مرگ ملامنصور رهبر پیشین گروه طالبان اشاره کرد و گفت که ملا منصور خلاف منافع امریکا با گروه های استخباراتی منطقه ارتباط برقرار کرد و به زودی کشته شد. همچنان، هر فرمانده طالبان که خلاف منافع امریکا عمل کرده، کشته شده است.
او در بخش دیگر اظهارات خویش با اشاره به سخنان حامد کرزی رییس جمهور پیشین کشور گفت که اظهارات کرزی در حمایت از طالبان و مشروعیتبخشی به جنگ آنها روی روحیۀ قوای امنیتی تأثیر منفی و زیان باری گذاشته است.
آقای کوهستانی افزود که در جنگ طالبان در ارزگان و هلمند ملیشههای وابسته به کرزی نقش برجسته دارند.
جنرال کوهستانی از قومیشدن جنگ و سیاست در کشور هشدار داد و گفت که جنگ کنونی افغانستان یک پروژه است و اما از کنترل خارج نشده است.
این آگاه نظامی با بیان اینکه قومی شدن سیاست یکی از دلایل تشدید بحران و بیثباتی در کشور است، از شکلگیری نسل دوم مقاومت سخن زد و گفت که اوضاع به زیان جریان های قوم گرا و حلقه های افراط گرا پیش می رود و در صورت دوام وضعیت موجود حوزه مقاومت منسجم تر و محکم تر در برابر تروریزم، افراط گرایی و سیاست های تبعیض آمیز و برتری طلبانه خواهد ایستاد.
در جریان این میزگرد، اشتراک کنندهگان، تحلیل ها و پرسشهای خویش را در پیشگاه مهمانان این میزگرد تحلیلی مطرح کردند.