اصلاحات تارنمای تحلیلی، خبری و اجتماعی
تاریخ نشر: Feb 25, 2015 رده : مصاحبه ها
سخنگوی «شیر‌دره پنجشیر» امروز در مجموعه قصر سپیدار در قلب کابل بر کرسی ریاست هیات‌اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان تکیه زده است. دکتر عبدالله عبدالله، سیاستمداری که بسیاری از کاریزمای شخصیتی او سخن می‌گویند، همچنان بر شعار انتخاباتی خود مبنی‌بر لزوم رفرم و اصلاحات در ساختار قدرت در افغانستان تاکید می‌کند و می‌گوید که پاسخ‌های عملی و اجرایی برای نیازهای معقول مردم و متحدانش دارد. اگرچه قصر سپیدار مجموعه‌ای نوساز در میان کاخ‌های مقامات بلندپایه افغانستان است و سمت ریاست اجرایی در نظام سیاسی نوین افغانستان بسیار نوپاست، اما وزن حضور دکتر عبدالله، سخنگوی «احمد شاه مسعود» در دوران نبرد با گروه طالبان، بر فضای سیاسی حکومت وحدت ملی سایه انداخته است. رییس هیات اجرایی حکومت وحدت ملی در گفت‌وگوی خود با «شرق» تاکید می‌کند که دراولویت‌نبودن سفر رییس‌جمهوری افغانستان به ایران به معنای دراولویت‌قرار‌نداشتن رابطه بین دو‌کشور نیست و روابط تهران و کابل در ماه‌ها و سال‌های آینده بهبود، گسترش و استحکام بیشتری خواهد داشت و این مساله به‌نفع منافع ملی هر دو کشور است. عبدالله می‌گوید، گروه تروریستی داعش امروز به‌سرعت به یک‌خطر جهانی تبدیل شده است و افغانستان اجازه نمی‌دهد که ریشه‌های این گروه تروریستی در خاک این کشور جان بگیرد.
آقای دکتر عبدالله! من از ایران می‌آیم. مساله رابطه ایران و افغانستان نه‌تنها برای دو‌کشور همسایه، بلکه برای منطقه بسیار مهم و تاثیر‌گذار است و ایران در سه‌حلقه از پنج‌حلقه سیاست خارجی حکومت وحدت‌ملی جای دارد. با توجه به سفر قریب‌الوقوع آقای «اشرف‌غنی» رییس‌جمهور افغانستان که سرانجام به ایران انجام می‌شود، شما به‌عنوان رییس هیات اجرایی حکومت افغانستان، وضعیت روابط آتی تهران و کابل را چطور ارزیابی می‌کنید؟
رابطه دو‌کشور ایران و افغانستان تهداب (شالوده) و بنیاد محکمی دارد. این رابطه ریشه‌های تاریخی و فرهنگی گسترده‌ای دارد. از سوی دیگر طی چنددهه گذشته و با توجه به شرایط حاکم در منطقه، ما همواره از همکاری‌های جمهوری‌اسلامی‌ایران بهره‌مند بودیم. همچنین در ١٣سال گذشته جمهوری‌اسلامی‌ایران فراتر از ملاحظاتی که در روابط خود با بعضی از شرکای بین‌المللی ما داشت و بدون در‌نظر‌گرفتن آن موارد، به همکاری خود با افغانستان به‌عنوان یک‌همسایه ادامه داد. امروز هم بی‌شک تاخیر سفر رییس‌جمهور افغانستان به ایران به معنای در اولویت قرارنداشتن روابط بین دو‌کشور نیست. تعادل در مناسبات با کشورهای همسایه و همچنین در سطح بین‌المللی با حفظ منافع ملی افغانستان بسیار اهمیت دارد و سیاست خارجی افغانستان در این مسیر قرار دارد. فکر می‌کنم روابط پیشرو در ماه‌ها و سال‌های آینده این مساله را ثابت می‌کند که بهبود، گسترش و استحکام بیشتر روابط در عرصه‌های مختلف، یگانه راهی است که دو‌کشور به‌نفع منافع ملی خود می‌دانند و آن را ادامه خواهند داد.
روابط افغانستان و پاکستان در چند‌سال گذشته با تنش‌هایی همراه بوده است. به‌نظر می‌رسد افکار‌عمومی در افغانستان هم نسبت‌به مجموع عملکرد پاکستان در افغانستان بسیار حساس و در برخی اوقات منتقدانه است. به‌نظر می‌رسد امروز و با تشکیل حکومت وحدت ملی روابط دو‌کشور در‌حال ترمیم و گسترش است. نظر شما به عنوان رییس هیات‌اجرایی چه تاثیری بر این رابطه می‌گذارد؟
پس از ایجاد حکومت وحدت‌ملی، افغانستان تلاش‌های زیادی کرده است؛ چنانچه در گذشته هم کوشش‌های زیادی برای بهبود روابط میان افغانستان و پاکستان صورت گرفته است. در‌عین‌حال شکی نیست که حکومت پاکستان هم برای ایجاد روابط بین دو‌کشور تلاش‌های متقابلی کرده است. رییس ارتش پاکستان اکنون اعلام می‌کند دشمنان افغانستان، دشمنان ما هستند؛ این مساله در گذشته عنوان نشده بود و نشان می‌دهد تغییری مثبت در این عرصه به‌وجود آمده است. امیدواریم روابط میان دو‌کشور در زمینه‌های مختلف و همکاری‌های متقابل به‌مراتب بهتر شود. در مورد نگاه مردم افغانستان به پاکستان نیز باید بگویم مردم افغانستان خاطرات و تشویش‌هایی از گذشته دارند و مشکلاتی بوده که مردمان ما متحمل شدند و به همان نسبت تا زمانی که نتایج عملی نبینند، تغییر رفتار پاکستانی‌ها را باور نمی‌کنند. ما معتقدیم این نشانه‌ها بسیار خوب هستند و به کوشش‌های خود در زمینه بهبود روابط با همه کشورها از جمله با جمهوری‌اسلامی پاکستان را ادامه خواهیم داد.
واقعیت این است که پاکستان، امروز از فعالیت گروه‌هایی که در گذشته از آنها حمایت می‌کرده، آسیب دیده است. افغانستان هم به‌طور‌طبیعی همواره مورد این آسیب‌ها قرار گرفته است. اخیرا هم یک‌حادثه تروریستی در کابل و در لاهور پاکستان اتفاق افتاد. این واقعیت تلخی است که ما با آن روبه‌رو هستیم و امیدواریم همه ما قاطعانه به این اراده برسیم که راه همکاری و برای مقابله با چالش افراطی‌گری و تروریسم، یگانه راهی است که می‌تواند سبب رفاه و آینده بهتر برای مردم ما شود.
چندی است حضور و فعالیت احتمالی نیروهای گروه تروریستی «داعش» در خاک افغانستان به یکی از نگرانی‌های مهم مقامات و مردم در افغانستان، کشورهای منطقه، ایران و جامعه جهانی تبدیل شده است. با نگاهی به نزدیکی نسبی فکری نیروهای طالبان و داعش از یک‌سو و با‌توجه به‌اینکه ثبات و امنیت افغانستان بر ثبات و امنیت منطقه تاثیر‌گذار است، تحلیل شما از همکاری احتمالی نیروهای داعش و طالبان در افغانستان چیست؟
داعش، امروز به‌سرعت به یک‌خطر جهانی مبدل شده و کشور ما هم از این لحاظ آسیب‌پذیر است. اما به‌صورت کل، این مساله از جمله چالش‌هایی است که ما در حکومت وحدت ملی با آن مواجه خواهیم بود. تغییری که در این شرایط در وضعیت امنیتی ایجاد کرده، در اوضاع فعلی، نگرانی بزرگی محسوب نمی‌شود اما به‌هر‌حال این مساله مهم را نمی‌توان نادیده انگاشت. فکر نمی‌کنم هیچ کشوری داعش را نادیده و دست‌کم بگیرد و ما در افغانستان هم با در‌نظرداشتن شرایطی که در کشور حاکم است باید به این مساله توجه کنیم و قبل از اینکه داعش بتواند در افغانستان ریشه‌دار شود، متوجه آن باشیم.
سوالی که نه‌تنها ذهن رسانه‌ها در ایران، بلکه بسیاری از رسانه‌های دنیا و مردم افغانستان را به خود مشغول کرده، مساله تشکیل و ترکیب کابینه حکومت وحدت‌ملی در افغانستان است. پیش‌تر اعلام شده بود کابینه بر‌اساس شایسته‌سالاری به مجلس افغانستان معرفی خواهد شد. امروز بعد از انتخابات به‌نظر می‌رسد کابینه به‌نوعی به یک‌شرکت سهامی تبدیل شده است و افراد ذی‌نفوذ در کابینه سهم دارند. نظر شما در مورد ترکیب کابینه احتمالی‌ای که در آینده تشکیل خواهد شد، چیست؟
در هیچ‌جای دنیا وقتی کابینه نتیجه مبارزات سیاسی و انتخاباتی است، نمی‌توان مسایل سیاسی‌ای که در آن رابطه مطرح می‌شود را نادیده گرفت. در کجای دنیا برای ٢٠پست کابینه به‌طور دقیق ٢٠فرد متخصص معرفی شود. باید توجه داشت در جریان انتخاب افراد برای تشکیل کابینه علاوه‌بر تخصص باید به‌نحوه مدیریتی افراد نیز توجه کرد. پس با‌توجه به این مساله و با توجه به ملاحظات سیاسی، افراد برای تشکیل کابینه به مجلس معرفی شدند. با توجه به همه این موارد، اعضایی به پارلمان معرفی شدند و رای گرفتند. همچنین افرادی که گاه رای کمتری می‌آوردند، آرای خوبی به‌دست آوردند.
بازهم تاکید می‌کنم معرفی وزرای پیشنهادی به مجلس برای گرفتن رای اعتماد بر‌اساس شایسته‌سالاری و ملاحظات سیاسی که به‌طور‌طبیعی در یک‌حکومت مد‌نظر گرفته می‌شود، به مجلس معرفی شده و می‌شوند.
به‌نظر می‌رسد برگزاری انتخابات طولانی و در پی آن به تعویق‌افتادن تشکیل کابینه، جامعه افغانستان را تحت‌تاثیر خود قرار داده است. گشت‌وگپی در پایتخت به‌تنهایی نشان می‌دهد مردم نسبت به آینده کوتاه‌مدت دچار یأس و ناامیدی شده‌اند و شهروندان برای تامین معاش با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. از سوی دیگر مردم نگران اختلاف‌نظرهایی هستند که گفته می‌شود میان شما و آقای اشرف‌غنی وجود دارد. نظر شما در این زمینه چیست؟
نگرانی مردم در مورد تاخیر در اعلام نامزدها برای تشکیل کابینه وحدت ملی کاملا بجاست. مردم پس از مبارزات انتخاباتی که به درازا انجامید، یک‌سال انتظار کشیدند و حالا تشکیل حکومت هم وقت‌گیر شده است. این مساله با انتقال مسوولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان همزمان شد و در بحث تشکیل کابینه و بخش‌های مختلف زندگی مردم تاثیر زیادی گذاشت. حالا هم که چندماه از اعلام تشکیل حکومت جدید می‌گذرد و هنوز کابینه تشکیل نشده است. هرچند وزرای سرپرست با همه زحماتی که متقبل شدند به مردم خدمت می‌کنند، اما به‌هر‌حال این بخش از نگرانی‌ها بجاست. از سوی دیگر شکی نیست که وقتی حکومت وحدت ملی تشکیل می‌شود، حتما بحث‌هایی در سطح رهبری به‌وجود می‌آید و این بحث‌ها هم البته وجود دارد. هرچند اختلاف‌نظر‌ها در برخی مواقع به‌طور مبالغه‌آمیزی منعکس می‌شود که پرداختن به آن مساله‌ای جداست، اما همیشه بحث‌ها و مسایلی وجود دارد که باید در مورد آنها تصمیم نهایی گرفته شود و شاید همین جنبه‌ها سبب شده باشد که نگرانی مردم بیشتر شود.
نظام سیاسی افغانستان تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ریاستی بود. امروز و با توجه به نتایج انتخابات، درباره تشکیل نظام صدارتی در افغانستان صحبت می‌شود. نظر شما در این زمینه چیست؟
هنوز زمان انتخابات پارلمانی که در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کند، مشخص نشده است و احتمال دارد تاریخ برگزاری این انتخابات به تعویق بیفتد و این انتخابات نیز با تاخیر برگزار شود. در رابطه با تشکیل کابینه و اعضایی که برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی شدند، نظرات متفاوتی بین متحدان ما وجود داشته است. البته باید توجه داشت ما به تعهدات خود به مردم پایبند هستیم. به‌هر‌حال باید توجه داشت حکومت‌داری بدون ایجاد و حل مسایل امکان‌پذیر نیست.
ما از نیت و عزم و اراده و همچنین برنامه خود با آنچه با مردم تعهد داشتیم و مطمئن هستیم و به اجرای رفرم و اصلاحات در کشور پایبندیم. مهم این است که ما پاسخ عملی و اجرایی برای نیازها و خواسته‌های معقول مردم و متحدان‌مان داشته باشیم. چون پست ریاست اجرایی در افغانستان تازه تشکیل شده، نهادینه‌شدن آن در نظام سیاسی نوپای افغانستان به‌طور طبیعی نیازمند زمان مشخص است.
مساله بسیار مهمی که این‌روزها بسیار به آن پرداخته می‌شود، موضوع فساد مالی در لایه‌های مختلف دولتی و غیردولتی در افغانستان است. در چندروز گذشته وزیر جدید مالیه در قندهار هم به‌طور رسمی وجود این مساله را پذیرفت. به‌هر‌حال بخشی از این فساد مالی نمی‌تواند پیوندی با مساله کشت و قاچاق مواد‌مخدر نداشته باشد. یکی از برنامه‌های رییس‌جمهور افغانستان نیز مبارزه جدی با فساد مالی در افغانستان است. نظر شما به‌عنوان رییس هیات اجرایی افغانستان نسبت به این مساله چیست؟
عزم و اراده برای مبارزه با چالش فساد مالی وجود دارد و انشاءالله تکمیل کابینه هم زمینه را مساعد کند تا مسوولیت اساسی و بنیادین در این راستا انجام شود. در گذشته، افراد به دلیل فساد مالی زیان‌های بسیاری را متحمل شده‌اند و فساد اداری اصولا به جزء جدایی ناپذیر از نظام اداری تبدیل و بسیار نهادینه شده بود و یک‌استثنا تلقی نمی‌شد. بنابراین ریشه‌کن‌کردن آن هم یک‌روزه مقدور نیست؛ اما عزم و اراده سیاسی در این زمینه مهم‌ترین مساله است و این عزم و اراده وجود دارد که انشاءالله شاهد تغییر وضعیت در این زمینه باشیم.
ممنونم از سایت خوبی که دارید موفق باشید